Uwaga! To jest wersja eksperymentalna. Wersję stabilną znajdziesz tutaj.

Pismo

Alfabet

Poniższa tabela opisuje alfabet grecki. Wymowa podaje się w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej (IPA). Jeśli istnieje fonetyczny odpowiednik w języku polskim, podaje się go w czwartej kolumnie. Szczegóły wymowy dźwięków i ich połączeń omawiają się w następnym rozdziale.

Znak Nazwa IPA Polski Znak Nazwa IPA Polski
α Α άλφα ɑ а ν Ν νυ n n
β Β βήτα v w ξ Ξ ξι ks ks
γ Γ γάμμα ɤ h(I) ο Ο όμικρον o o
δ Δ δέλτα ð (II) π Π πι p p
ε Ε έψιλον ɛ e ρ Ρ ρω r r
ζ Ζ ζήτα z z σ,ς1) Σ σιγμα s s (V)
η Η ήτα i i τ Τ ταυ t t
θ Θ θήτα θ (III) υ Υ ύψιλον i i
ι Ι ιώτα i i φ Φ φι f f
κ Κ κάππα k k χ Χ χι x ch
λ Λ λάμδα l l ψ Ψ ψι ps ps
μ Μ μυ m m ω Ω ωμέγα o o

1) Znaku σ używa się na początku i w środku słowa, ς pisze się na końcu słowa.

Zapis liczb

Każda litera greckiego alfabetu posiada również znaczenie liczbowe. Ten system zapisu liczb nazywany jest miletskim (μιλησιακό σύστημα αρίθμησης). Używa się go obecnie do reprezentacji liczebników porządkowych, numeracji rozdziałów w książkach i w sytuacjach analogicznych do stosowania rzymskiego zapisu w kulturze zachodniej.

Zachodni system liczbowy jest systemem pozycyjnym, tzn. liczbowe znaczenie cyfry zależy od jej pozycji w liczbie, tak że 1 to jeden, 10 to dziesięć i td. Na odmianę od tego, grecki system liczbowy jest systemem addytywnym, w którym każda litera posiada stałe znaczenie liczbowe, znaczenie zaś liczby otrzymuje się przez zsumowanie wartości odpowiadającej każdej literze.

System ten powstał w IV w. p.n.e., kiedy to alfabet posiadał więcej liter niż obecnie. Cztery z tych archaicznych liter są wciąż używane dla zapisywania liczb. Są to:

Litera Nazwa
ϝ Ϝ Δίγαμμα
ϛ Ϛ Στίγμα
Ϟ ϟ Κόππα
ϡ Ϡ Σαμπί

Literα ϛ (stigma) mimo podobieństwa do ς (sigma końcowa) nie jest z nią tożsama.

Znaczenia liczbowe liter greckiego alfabetu są:

Znak Znaczenie Znak Znaczenie Znak Znaczenie
α Α 1 ι Ι 10 ρ Ρ 100
β Β 2 κ Κ 20 σ Σ 200
γ Γ 3 λ Λ 30 τ Τ 300
δ Δ 4 μ Μ 40 υ Υ 400
ε Ε 5 ν Ν 50 φ Φ 500
ϝ Ϝ, ϛ Ϛ, στ 6 ξ Ξ 60 χ Χ 600
ζ Ζ 7 ο Ο 70 ψ Ψ 700
η Η 8 π Π 80 ω Ω 800
θ Θ 9 Ϟ ϟ 90 ϡ Ϡ 900

Jak widać litery ϝ oraz ϛ mają jednakowe znaczenia liczbowe. Ponadto, zamiast nich może występować kombinacja στ.

Żeby odróżnić liczbę od słowa lub kombinacji liter, liczba jest zawsze zakończona symbolem ʹ, nazywanym κεραία.

Na przykład, liczbę 365 w systemie greckim zapisujemy jak następuje: τξεʹ.

Litery od α do θ poprzedzone znakiem ͵ (αριστερή κεραία) przedstawiają znaczenia od 1000 do 9999:

Znak Znaczenie
͵α ͵Α 1000
͵β ͵Β 2000
͵γ ͵Γ 3000
͵δ ͵Δ 4000
͵ε ͵Ε 5000
͵ϝ ͵Ϝ, ͵ϛ ͵Ϛ 6000
͵ζ ͵Ζ 7000
͵η ͵Η 8000
͵θ ͵Θ 9000

Na przykład 2011 zapisujemy jako ͵βιαʹ.

Liczby większe od 9999 zapisywano przy pomocy litery Μ oznaczającej μυριάς, czyli 10000. Nad tą literą zapisywano liczbę przez którą należało pomnożyć 10000 aby otrzymać pożądaną liczbę. Na przykład:

[  ]